Archives

ENTE ES PASSAT LO DIABLE ?   Ente diable es-eu passat, lo diable de nòstres ancians ? Laissarai los teologians, los filosòfes, los psicanalistas, los etnològues, los folcloristas… vos parlar de las representacions artisticas dau diable, de sa plaça dins lo monde imaginari, mai de son ròtle dins las accions individualas e collectivas de l’estre uman a totas las epòcas dins la civilizacion judeo-crestiana. Non, pense au diable que tornava  totjorn dins las conversacions quante era goiat.  Tròbe lo diable... [Lire la suite]

DE LA NÒVIA A LA NÒRA   Las avetz benleu gardadas ’quelas vielhas fotòs de nòça rosselardas dau segle passat : la nòvia en rauba blancha e sos parents a man drecha, los dau nòvi de l’autre costat, los autres convidats darreir los nòvis. Davant, daus mainatges que avem vuts venir vielhs e que son mòrts fai un brave moment. Las femnas ’bilhadas d’un davantau blanc so las cosinieras. Pas de fotòs de nòça sens un jugaire d’acordeon o de clarineta. En naut a man mança, un òme que sierv a beure ad un autre… Gròssas mans... [Lire la suite]

Trobaretz l'enregistrament mp3 dau texte: "Champalimaud apren a nodar" sus lo blòg occitan:http://occitan.blogs.sudouest.fr/ Veiquí lo texte d'Aimat Jardric (ma transcripcion+ lo texte d'origina) segut de quauques mots per dire çò que ne'n pense.     CHAMPALIMAUD APREN A NODAR Aimat Jardric (Aimé Jardry 1830-1890)   « A còrna de boc ! quo es domatge, Disset un jorn Champalimaud, De veire qu’un garç de mon atge Es mens avançat qu’un grapaud ; Me nejariá coma un mainatge Si dins l’aiga veniá a... [Lire la suite]

ÇÒ QUE LO PASSAT PÒT NOS DIRE   Los scientifics pòden pas dire perqué lo coronavirus ataca los vielhs mai que los jòunes, si i a beucòp  de personas que pòrten lo virus sens zo saber, perqué quauques malaudes son bien pus mau que d’autres, si demòra en suspension dins l’aer, si lo temps i fai (Veire Sud-Ouest dau 1er d’abriu), si vai se perdre o ben tornar tots los ans coma la gripa… Mas ren nos empaicha d’escoltar çò que los istorians an a nos dire de las epidemias daus segles passats. Per exemple, l’istòria nos apren... [Lire la suite]

PINHIERS PURITS, CONSELHIERS SANCIERS   Ente son passats los pinhiers campats rasis la maisons daus conselhiers dins las pitas comunas dau despartament de Dordonha ? S’es vut que n’i aviá un dins quasiment tots los vilatges dins las annadas cinquanta. Las bròchas de l’aubre eran copadas jusc’a la testa. Lo drapeu de tres colors flacassava a la bela cima. Una corona o ben una plancarta disian : « Onor a nòstre elegit ». Dins ’queu temps, òm vesiá pas tant de contravents barrats, de teuladas traucadas,... [Lire la suite]

MASCARATS   La gent eran plan uros autres còps, quante plantavan un pinhier subremontat d’un drapeu contra lo mur de la granja de chaque conselhier, un ser chas l’un, un autre ser chas l’autre e lo darnier jorn chas lo mera, aprep las eleccions ! Venian de tots los vilatges per profitar dau marende ofert per lo noveu elegit, los que avian votat per se, mai los autres. Tots tornavan amics, dau mens fasian semblant. I a de las chausas que s’oblueden pas, coma vesem dins la cronica de Vent-li-Bufa de Joan Ganhaire. Per... [Lire la suite]

LA RENTRADA Dins las annadas cinquanta, la rentrada era lo prumier d’octòbre. Dempuei la fin dau mes d’aust, aviam agut lo temps de veire los jorns venir pus corts, las prumieras gòrjas rojas surtir dins los prats aprep los auratges, las irondelas s’assemblar e dispareitre… La sason era ’chabada de las frairias los diumencs dins los borgs. L’ombra daus aubres veniá lonja, pesanta, frescha, negra… La ribiera meitat tarida era charjada de fuelhas de papulon talament espessas que lo clau de linha cujava pas s’enfonsar dins l’aiga. Los... [Lire la suite]

  BONA ANNADA   Pendent la guerra de 1939-1945,  la gent devian ben contunhar de se soatar la bona annada per lo prumier de l’an. Zo fasian benleu per abituda, per segre la tradicion : « Vos soate una bona annada !  – La vos desire de mesma ! » Mas ’quelas paraulas apresas, que los goiats disian sens pensar, volian plan dire quauqua ren per tots los que sufrian de la guerra : pensavan au retorn de l’òme aimat, dau pair, de l’amic preisonier o deportat, a la fin de las privacions,... [Lire la suite]

DAMANDATZ AU PAIR NADAU   Avetz-vos conegut ’quilhs matins de Nadau que, pas pus tòst levats, los goiassons en pijama o ben en chamisa de nuech, s’entraupavan dins daus pilòts de paquets espanduts autorn dau pinhier ? Matins sens jòia de mainatges mau esvelhats e de parents que avian « la feure dins los piaus », coma òm ditz. Faliá a tota fòrça far una meschanta fotò de goiats enervats que tirgossavan lo ribans e eissaiavan d’escendre lo papier per desplejar los presents. Daus còps, esjarravan un paquet e, quand... [Lire la suite]

COMA FAU   Dins una de sas darnieras cronicas, Michel Feltin-Pallas (1) escriu que lo peitavin-santongés es la sola linga eissida dau latin que a gardat lo pronom neutre : o, o ben ol davant una vocala. Nòstres vesins disen : O bufe, O moulle, Ol ét bérae quand disem : Quò bufa (Il vente), Quò plòu (Il pleut), Quo es ben vrai, quò es segur. Lo pronoms de la tresesma persona es i au masculin singular es i en santongés, le en peitavin.. Per quauques collegians charantés fins coma daus… collegians, lo pitit nom... [Lire la suite]